O le ulugalii o Sau ma Fine-sa nonofo i Lalolama i gauta o Tufutafoe.

Na alu le tamaloa e toli-‘ulu, ae peitai-na po lava le aso e le’i maua se ulu.

E alu ifo i lalo-ae valaau atu le tagata- e vaai le fua o le ulu le la e tautau mai.

Ona toe alu lea i luga o le tamaloa- ua toli ifo i lalo le ‘ulu.

E pa’ū ifo i lalo le ‘ulu ua uma ona toli-ae toe valaau foi le tagata-e vaai le isi ulu le la e tautau mai.

Ona toe alu lea i luga o le tamaloa- ua toli ifo le ‘ulu.

E pa’ū ifo le ‘ulu ae toe vaala’au atu foi le tagata-vaai le isi fua lale-ona toe a’e foi lea o le tamaloa ua toli ifo le ‘ulu.

O le mea ua o’o i ai-ua toli ulu ma ua tele-ua fau ma soloi.

Ona alu ifo lea o le tamaloa i lalo.

E tufi atu ulu -ae tau atu le tamaloa i le atigi-ulu o lona atalii- ua uma ona ‘ai e lana avā le tino o le tamaitiiti ae tia’i le ulu.

Ua savali atu loa le tamaloa ma le ita tele o le a fasioti lona to’alua-ae fai ane le atigi-ulu e ‘aua-“Ua tonu le mea na fai e lona tina, ua e ‘toli ‘ulu i fuata o amiotonu’.

Ae peitai-ia lalaga se ato, ona tu’u lea o a’u i ai, ona faapea lava lea ona fai.

Ua lalaga le ato lea ua ta’ua nei o le ‘ola,” aua o le ato lea- na tuu ai le ola o le tama!

O le tama lea na igoa ia “Matā’ulufotu.

O le malaga a Fiti na o mai e su’e se fofō-ae faaafe e le ulugalii.

Sa le’i afe ae alu lava le vaa. Ona afatia lea o le malaga i Puava –ona toe fo’i mai lea i uta- ua avatu le ulugalii ma malaga loa i Fiti. 

O le mavaega a le Tuifiti na fai-afai e taliu mai le malaga e manuia-ona ui atu lea i le ava o atule.

A le manuia-ia ui atu i le ava o anae.

Ua taunuu le malaga i Fiti, ae tasi lona-ua oti le afafine o le Tuifiti, ua fai lava si taligā o le malaga o le sailigā-fofo.

Ona fai atu lea o le Tuifiti- poo maua mai se taulasea, ae tali le ‘au-malaga-“O lea matou te malaga mai ma le ulugalii.” Ona faapea lea o le Tuifiti-“O lea ua oti lo’u afafine-a le toe ola mai-ona mu lea o le foaga.”

Ua ave le ulugalii ua tu’u i totonu o le fale-‘ofe. Ona faapea ane lea o Mata’ulufotu i ona matua- “alu ane le isi o oulua- e nofo i vae-ae alu le isi e nofo i ulu o le teine-ae se’i alu i le mea o i ai agaga- e su’e mai le agaga o le teine.

Ua alu Mata’ulufotu ma tau atu i le olomatua e igoa o Pulotu.

Ona faaafe lea e Pulotu le malaga a Mata’ulufou.

Ona faapea atu lea o Pulotu-“ou te iloa lelei lava le auala o lau malaga, ae sau o le a ta tau palo.

A e malo-e te alu ma le agaga o le afafine o le Tuifiti, ae a e faia’ina-e te fo’i fua.

Ona fai loa lea o le tauvaga palo. Ua tauva pupula Pulotu ma Mata’ulufotu. Ua alu le ao atoa ma le po o fai pea le tauvaga. Ua valaau Pulotu ia Matā’ulufotu -poo ala pe o moe, ae sa oe mai Mataulufotu. O le tafa o ata na valaau atu ai Mata’ulufotu ae ua le oe atu le olomatua-ua moe.

Ua amata nei ona autilo solo Mata’ulufotu, ma le vaai atu-e tasi lava le afīfī o loo i ai le la’u’ulu mata, a’o isi afīfī-ua pula poo ua mamago uma lauulu o loo afifi ai.

Sa tago atu loa Mata’ulufotu, to mai le afifi o loo mata lau’ulu-ma alu ma ave. E taunuu atu i le fale o i ai matua-ua uma ona la’u le fafie-e susunu ai latou- pe a le toe ola le afafine o le Tuifiti.

Ua avatu e Mata’ulufotu le afifi o loo i ai le ola o le afafine o le Tuifiti i ona matua o loo nonofo i ulu ma vae o le teine, ona toe ola ai lea o le teine.

Ona fai atu lea o le Tuifiti i le ulugalii pe o le a se mea na te taui atu ai lo la agalelei, ae tali mai le teine o Sinalefiti lea na oti-e fia o ma le ulugalii o Fina ma Sau i Samoa.

Ona to’atama’i tele ai lea o le Tuifiti, peitai-ua na faataga pea le malaga e alu i Samoa.

Ona alu lea o le malaga i Samoa-ma ua alu ai ma le tama o Fulu’ulalefanua. Ona faapea atu lea o Fulu’ulalefanua i lona tuafafine o “Fulu’ula-lima-toto”-a ‘ou alu, o taeao uma lava- o taeao e ono- o le a ‘ou alu ese ai-e te alu ai e vaai i galu o le sami. A uma aso e ono o fati-sina, ona e iloa lea-o loo o’u ola.

Ae a fati toto ae le’i uma taeao e ono-ona e liloa lea ua ‘ou oti. Ona fesili lea o le Tuifiti i le ulugalii -poo fea e ui ai le malaga, ae fai atu Mataulufotu i ona matua-‘Fai i ai tatou te ui i le ava o anae.”

Ona fai atu lea o le ulugalii o latou e ui i le ava o anae. Ona ‘ata’ata lea o le Tuifiti-aua na te iloa-o iina e malaia uma ai le ‘aumalaga.

O le ava lea fai mai le tala -e pa’epa’e atoa i le anae pe a oso. Ina ua latalata i le gutu o le ava-sa faapea atu Mataulufotu i ona matua, ‘ave a’u e tuu i le taumua o le vaa- ma o anae uma lava na oso i le vaa-na folo uma lava e Mata’ulufotu.

E tasi lava le anae na pa’ū i le liu o le vaa. Ua te’a le ava ona fai atu lea o Mata’ulufotu, o le tatou faaoso lena i Samoa. Ua sau pea le malaga ma ua taunuu i le Faasaleleaga.

Sa afe ai le malaga ae le’i talia lelei- ona sa manana’o le malaga e ta’i se latou sua i se tagata. Ua o’o le malaga i Saipipi- ona afe loa lea o Fuluulalefanua lea na usu i le teine o Sinalevaiana! (E faaauau pea)