O la’u tala fo’i

30 December 2015, 12:00AM

1. Matauina i Tala Fou fai mai ua lapata’ia e le Faletupe Tutotonu o Samoa-e le toe alo tamala  le malo i faiga pi’opi’o tau faasese tau tupe-faatasi ai ma ni tagata mai fafo ia na o mai i Samoa e fai faiga tau faasese tau tupe ma le solitulafono. O lea la lapataiga e aumai i le Kovana o le Faletupe Tutotonu o Samoa-o Maiava Atalina Ainu’ū-Enari e tusa ai ma le maua e le Faletupe o le faatinoina e ni tagata se to’alua o lea fuafuaga ma sao ai. 

O i latou ia e le o faalaua’iteleina e le Faamasinoga o latou igoa-ae na faamaonia ai lo latou faia o nei faiga tau faasese e aofia ai ma le faatinoina o se faiga pi’opi’o e faasese ai teugatupe a tagata. 

O lea faaiuga a le Faamasinoga na tuuina atu e le Afioga i le Faamasino Sili o Patu Tiava’asu’e Falefatu Sapolu- i le Aso Tofi talu ai. Ia-o lea ua faasala ia tagata e tusa ai ma latou faiga pi’opi’o-ae o le fesili-o afea la e tuuina atu ai i luma o le Faamasinoga faiga pi’opi’o a le faigamalo o loo faafoeina nei le atunuu? Afai la ua faasala isi ona o faiga pi’opi’o-o lona uiga-o faiga pi’opi’o lava ia –o se solitulafono! Aisea la ua le faapea ai ona fai i faiga pi’opi’o a le Malo? 

O lona uiga ‘ea-o le faigamalo e i luga atu o le Tulafono o loo faafoe ai le atunuu? Afai la e agasala isi ma solitulafono-ona faasala lea-ae a solitulafono ta’ita’i o le Malo-e sa ona faasala? O le a lea ituaiga o amiotonu ma le faamasinoga? Afai la o ia faiga pi’opi’o o loo fai pea lava e o’o mai i lenei taeao, o le a le mea ua tupu ia Samoa? 

E te mana’omia la se Malo e faafoe e ni taitai pi’opi’o ma ni tagata faigaluega pi’opi’o? Ia o lea foi o le a tatou alo atu i le Palota-o e silafia la o faiga pi’opi’o a le faigamalo-lea ua tulai mai ai le mativa i totonu o le atunuu? Aisea e saga fai ai nei faiga pi’opi’o a’o le aitalafu i fafo lea ua $1.1 Piliona? O ai la e totogiina nei faiga pi’opi’o? Pule oe ma lau tali-ae o la matou tali-“O i tatou uma lava ma tatou fanau-ma fanau a fanau-ma fanau ma fanau a fanau! Ua e talitonu la i le pogai o nei mala uma? O anafea- ae o se mea e masani ai Samoa ona auina atu fanau laiti e faatau atu oloa i luga o ala tetele? O le a sou taofi? 

2. Matauina foi i Tala Fou se faalavelave faafuase’i na tupu i Aso Malolo na sosoo ma le Kirisimasi o lenei tausaga-i Mulinuu-ma o se tasi o tamaitiiti na malemo ai  e fitu tausaga le matua! Fai mai o le fesoasoani a Leoleo na mafai ai ona faasaoina nisi…ma o se alii Leoleo na taumafai e laveaina le ola o lea tamaititi o loo i le falema’i.  O le fesili la-na faapefea ona tupu lea faalavelave? Afai o Mulinuu na tupu ai-o gafea o Mulinuu? Ia manatua foi o se vaega tele o Mulinuu- sa masani ona i ai se Palolo (masini) sa eli mai ai le oneone. O lona uiga la-o nisi vaega o Mulinuu aemaise ai o le itu i uta-e matua loloto lava-ona sa eli mai ai le oneone i aso ua mavae. 

O lona uiga la-sa tatau ona i ai ni faailoilo ma ni lapataiga  i lea nofoaga mo le silafia o tagata lautele-poo fea vaega e loloto e le mafai ona ta’e’ele ai isi-ae o gafea o Mulinuu e saogalemu mo ta’elega! Ae ui o lea-afai e le o i ai ni faailoilo faapea-o lona uiga la- e le o silafia e tagata le vaega e loloto ma le vaega papa’u. 

O ai la le Matagaluega e gafa ma lea itu? Mo le saogalemu la o le atunuu i le lumana’i-afai e le saogalemu lea nofoaga mo taelega –e lelei ona fai ai ni faailoilo ona mautinoa lea o le saogalemu o i latou uma e faaaogaina lea nofoaga. O  ai lava la le matagaluega e gafa ma lea tulaga-o iinei e tatau ona ave i ai le faamuamua-ina ia ‘aua nei toe tulai mai ai se isi faalavelave i le lumana’i! Ae mo si aiga faanoanoa ona o lenei faalavelave ua tupu- ia atonu e tuua’ina foi outou i lenei faalavelave! Ae paga lea- o le faalavelave ua tupu-ma e leai se isi mea e toe mafai i ai! 

O le tatalo-ia faamafanafanaina lo outou aiga faanoanoa ma le nutimomoia- e le Alofa Silisili ese o le Atua! O le a sou taofi? 

3. Matauina foi i Tala Fou se lapataiga mo Timuga mamafa i lenei vaitau o le tausaga. A fua la i isi Tala o le Tau muamua-ua fai la sina nenefu o le mafaufau. Sa folafola mai muamua e le toe maua se timu-vagana ai le malosi o le La ma o le Tau Mugalā e uma lava le tausaga o faagasolo! Afai la o le a feagai le atunuu ma ni timuga mamafa-ia atonu ua talafeagai foi lea ona ua leva ona malosi le La. 

Ae peitai- e le na o le malosi o timuga-o  lea ua valo’ia foi ma matagi to-faa-Ta’uta’u. 

O le mea ua o’o mai o le fefe-aua a mamafa timuga toe sau ma matagi to-faa-ta’uta’u-faamata la e le tula’i mai ai ma se Lolo aua o le a tatafe vaitafe. O lea foi fai mai e tupu mai ma se matagi malosi! O lona uiga la i se faaupuga puupuu ma le malamalama-e mamafa timuga-o lona uiga o le a tatafe vaitafe-ma a tatafe vaitafe-o le a lolo! O lona uiga la- e tatau ona tatou tapenapena lelei! Poo le a lava le mea e tupu mai-ia tupu mai a ua uma ona tatou tapenapena ma sauni lelei. O le a sou taofi? 

4. Matauina ma le fiafia mafutaga a nisi o aiga i Samoa nei-aemaise ai o le toatele o sui o ia aiga mai fafo-o loo auai! O le matau la i ata o ia mafutaga poo reunion-e ma’eu le toatele o tamaitai na malaga mai fafo e auai. 

O iinei la ua vaaia ai le talitonuga moni  o le atunuu! O le a le talitonuga? Fai mai o soo se aiga e toatele tamaitai-o le aiga maopoopo lena ma le faimea mafai! Aisea? Fai mai poo fea lava e nofotane ai ma nonofo ai ma lana fanau-fai mea e pei lava o le Toloa! E a le Toloa? Fai mai le ‘au-matutua-“E lele lava le Toloa-ae ma’au lava i le vaivai….! E a le vai? 

O le vai- o lona aiga na fanau mai ai-na ola a’e ai-na faasino ma faatonutonu ai lona olaga faa-teine-le mea e nofo ai-le upu e tautala ai-ma le tausiga o lona aiga-O ia o le Tama Sa-o le Taulaga a le Aiga-o le Feagaiga a le Aiga-ma-e na’o ia foi –na te mafai ona seu le finagalo o le Sa’o o le Aiga! Fai mai le ‘au-Puputoa o Samoa-“E au lana faamalaia”! O le a sou taofi? 

30 December 2015, 12:00AM
Samoa Observer

Upgrade to Premium

Subscribe to
Samoa Observer Online

Enjoy unlimited access to all our articles on any device + free trial to e-Edition. You can cancel anytime.

>