Fa’ailoa gaioiga fa’alilolilo a Leoleo, na maua ai le ali’i-fasioti-tagata fa’amoemoeina, o Kamal Reddy

By Rob Kidd - The NZ Herald 24 June 2016, 12:00AM

Fa’atoa fa’ailoa fa’alaua’itele nei, le upega-tafa’iLagi fa’alilolilo na faia e leoleo-nana ina ia maumautaia ai le ali’i fasioti-tagata mata’utia, o Kamal Reddy.

O le ali’i tonu lea sa tulitulia ona o le fa’alavelave lea na fa’aigoaina “o tino-maliu i lalo o le ‘auala-laupapa”, na ta’a’ina ai i se mailei na fafau e leoleo, e silia i le ono masina talu ai. Ioe, ua uma le case, ta’utino lava e ia fa’apea o le Aso 14 o Oketopa i le 2014, na ia titina ai lona to’alua o Pakeeza Yusuf i le uaea o le auli-uila, toe titina atu ai ma lona afafine e tolu-tausaga, o Juwairiyah “Jojo” Kalim.

O lana tautinoga lea sa fai ma molimau-ola na afua ai ona fa’amaonia ona moliaga o le fasioti-tagata, i le Fa’amasinoga Maualuga a ‘Aukilani i le masina talu ai. O nei la i le asō, ua fa’afalepuipuiina ai si ali’i mo le olaga atoa, e le i lalo ifo o le 21 tausaga. Fa’afefea ona maua Kamal?

Tele masina na galulue fa’alilolilo ai nisi o leoleo, e fa’afoliga o se kegi, ma taumafai ai e fa’atosina ma tau-toso atu Kamal e avea ma sui o lea kegi.

Na fa’aaoga e Leoleo se faiga na latou fa’aigoa “O le Tama-Matua”, le ituaiga metotia o lo’o fa’aaogaina tele i Kanata ma ‘Ausetalia. 

Na mafai ona latou fa’atalitonuina Kamal e ala i le fa’atinoina o nisi o soligatulafono ogaoga ma mata’utia, ma naunau ai loa e avea o se tasi o se vaega ua mautu ma lelei, i le fuafuaina lea ma le fa’ataunu’uina o nisi o solitulafono ogaoga.    

O le ali’i o Kamal – e 43 tausaga, sa galulue fa’atasi ma se tasi o leoleo-nana – e le o fa’ailoaina lona suafa, lea sa fa’afoliga o se sui-sinia o le kegi lea. 

O le taunu’uga o lea gaioiga fa’alilolilo - na fuafua mo le ono-masina, na fofola ai loa lo la fala, ma fa’afesaga’i lelei ma le tagata sa fa’afoliga o le ta’ita’i o le kegi lea, ma e na o le fa’alua lava ona fa’atalanoa lana susuga, ae matala loa lona fofoga ma ta’utino le mea-moni, ma maua ai loa tino-maliu e lua i lalo o se ala-laupapa i Takapuna, i le 2014.

O se mailei mata’utia

E silia i le masina o taumafai Leoleo e fa’a’ū Kamal.

I le amataga lava, na tulituli ai e se leoleo tama’ita’i i lona fale, e fa’afoliga o se su’esu’ega tau-maketi o lo’o faia e latou o lo’o fa’atinoina ‘au’aunaga tau-feso’ota’iga fa’aInitaneti.

Mulimuli ane, na telefoni ai ia Kamal ma fa’ailoa iai, o ia ua manumalo i le fa’ailoga e asiasi ai ma eva-fua i le matagofie o Rotorua peita’i, sa manatu le ali’i o se mea-tau-fa’asese ma ia te’ena ai lea ofo.

Ana le talosagaina lava se fesoasoani a Kamal – o se ali’i na a’oa’oina fa’aInisinia-ta’avale, mo le faiga o se ta’avale, e le maua e le kegi lea lana susuga.

O lana ulua’i galuega na tu’u e amata-malie ai, o le aoina le o ‘aitalafu, ae le’i ‘umi, ae feoa’i loa ma se leoleo i itu ‘ese’ese o le atunu’u e fa’atino isi gaoiga, fa’atau atu fuala’au fa’asaina ma ituaiga galuega fa’asoli-tulafono fa’apena. 

E iai la le taimi na iai i Rotorua le to’alua lea, na fa’atonuina ai Kamal na te momolia se tupe e $500.00 i se leoleo-nana na fa’afoliga fo’i o se tagata-gaoi, ae ‘aumai ai “fa’amatalaga na gaoia fa’alilolilo mai a le malo”.  

A’o tu’ua la e le to’alua lea, lea nofoaga, ae taofia loa e se ta’avale a leoleo, ua leva ona mata’ia – o se gaioiga ua leva ona fa’ata’ita’i ma saga fa’ata’ita’i ona fa’atino.

Na su’e e le leoleo lea le ta’avale ma ‘ave uma ai fa’amaumauga nei. Ae a’o siakia o la laisene ‘ave-ta’avale ma pepa-fa’amaonia, ae vili loa le paga a Kamal i le ta’ita’i o le latou vaega, lea sa tatau ona faia feso’ota’iga fa’aAlatua ma Leoleo o feagai ma solitulafono fa’apea. 

E le’i umi ona fa’atalanoa e le leoleo le to’alua lea, ae tu’u loa e o, ma lē-molia ai i lea solitulafono e mautinoa lave, e loka ai.  

 “’Ou te le-malamalama ia ‘oulua ma le mea o lo’o tupu ae ua fa’atonuina a’u e tu’u ‘oulua e o,” o le fa’aaliga lea a le leoleo, o se fa’atinoga ua leva ona a’oa’o ma fa’ata’ita’i, lea na fa’atusaina e le Loia o Jonathan Krebs, ia Liam Neeson. 

Pei fo’i o isi gaioiga uma na faia a’o to’alua Kamal ma lana leoleo-nana, sa pu’eina uma lava e mea-pu’e-ata sa nana i totonu o ta’avale ma tino fo’i o leoleo-nana. 

O le gaoioga tonu la lea na filifilia mai le mau fa’atinoga ma talanoaga e tele sa pu’eina-fa’alilolilo, na avea ma molimau maumaututu aua le vasega o Fa’atonu o le Fa’amasinoga, ae le taulia ai le mau “mea fa’afoliga i le fa’amasinoga.” 

O Kamal fo’i na lafo iai le susunuina o molimau ma fa’amaumauga a leoleo, lea sa tu’uina atu iai e isi leoleo-nana na fa’afoliga o ni matua-kuluku, ae totogi i ni tupe tetele. 

O le isi gaioiga sa fa’atino i Ueligitone, pe toe tasi le vaiaso e le’i ta’utino le solo a le tamaloa. Sa galulue ai ma lana paga, i le gaoiga mai o fa’amaumauga a leoleo (o se DVD) ma lavalava, ina ua tu’ua’iga se tasi o le latou vaega, i le faia o feusua’iga ma se teineitiiti la’ititi. 

Sa o le to’alua lea i Bunnings mo fa’atauga, ma aga’i loa i le “nofoaga tu’ufua” lea, ma susunu ai loa ma mea nei.

O le gaioiga lea sa fuafuaina e fa’ailoa atu ai ia Kamal, le malosi tele o le latou kegi ma tu’u-atu atoa loa lona fa’atuatuaga ia latou. Na matua talitonu ai lava Kamal ma atili fa’ananau ai lava e galue ai pea ma avea o se sui o le kegi. 

Ioe, na matua aogā lelei. Fa’aosoosoina Kamal: “Aumai lou fa’atuatuaga ia matou”

A o le fesili tele lava, pe fa’afefea ona una’ia Kamal e fa’amatala lo la so’otaga ma Yusuf – e 33 tausaga i le taimi na fasiotia ai.

E mautinoa atoatoa, e  matua leai sona masalosalo, o se galuega fa’alata lea sa faia e leoleo, ma lona le-iloa lava, o se fuafuaga tu-mamao e maua ai lona i’uga. 

E fai so’o lava talanoaga fa’alilolilo a leoleo-nana nei ma lo latou ta’ita’i, o se leoleo-nana fo’i – i aluga o le polokalame, ma le fa’amoemoe ‘autu lea, o le fia iloa  pe sa iai se vaega a’o se sao o lana susuga lea – o Kamal, i le leiloloa ai o lona to’alua ma lona afafine. 

Ae le-manana’o ne’i masalomia, pe ono tilofia fo’i e Kamal le fa’amoemoe o lea fuafuaga, pe a fesili-sa’o iai i le mea na tupu i lona to’alua.

Sa matua fa’aeteete lava le fuafuaina ae maise le fa’atinoga a’o le’i o’o i le taimi talafeagai ma tatau, e tatala ai le ‘ato-ponapona a le tamaloa i le lona so’otaga ia Yusuf. 

A’o aga’i atu le ta’avale a Kamal ma lana paga – le leoleo-nana fa’alilolilo, i Ueligitone i le Aso 10 o Oketopa 2014, sa fa’afuase’i lava ona tu le ta’avale, a’o kolosi e se tagata le ‘auala. 

O le tagata o lo’o kolosi le ‘auala, o le Leoleo-nana o David Sanday, lea sa ia fesiligia muamua fo’i Kamal e uiga i le leiloloa ai lona to’alua ma lana tama i ‘Aukilani, i nai masina e le’i mamao atu. 

E le’i ‘umi, ae taofi mai loa le ta’avale ma amata ai loa se talanoaga, lea tonu lava na ta’ua ai loa e Kamal, lona so’otaga i le to’alua lea ua leiloloa. 

Sa fai-fai-malie lava i le isi ‘afa-tausaga, ona tau-toto i le fai’ai o Kamal, tu ma aga ma talitonuga e fa’avae ai le kegi lea ma ana galuega-fai. 

“O le fa’atuatuaina, fa’amaoni ma le loto-mau.”  O le ta’ita’i o le kegi lea – “Le Tama-Matua”, sa tilofia o se ali’i-faiPisinisi logologoa, o se tagata e sili atu i sui o le kegi atoa, ona fa’ananau ia fa’amaoni sui uma o le kegi o lo’o galulue mo ia. 

Na matua una’ia e le paga a Kamal – le leoleo-nana fa’alilolilo lea, le ali’i o Kamal, ma fa’amamafa iai vaega ia, ma o’o ai lava ina fa’amatala mea uma sa na o ia e iloa ma malamalama iai. 

Aisea na ta’utino ai e Kamal Reddy lona fasiotiga o lona to’alua ma lana tama

Fa (4) aso talu ona fetaui fa’afuase’i ma le Leoleo-nana o Sanday, ae fofola loa le fala o le ali’i 43 tausaga ma le tamaloa na fa’afoliga o le “Tama-Matua”, i le feiloa’iga i se faletalimalo i Ueligitone.

O se avanoa fa’a’Auro lea e talanoaina ai le lumana’i o Kamal peita’i, e ui i le matua anoanoa’i nisi vaega e ona fa’aeteete iai, e le “ono talanoaina”. 

Na fa’afofoga i le tele o mea-lelei e uiga ia “Kam” ae tasi lava le mea na o’o ifo i lona mafaufau na popole ai – o nisi tala-fa’anunumi e uiga i lona so’otaga i tagata e to’alua o lo’o tau-sa’ilia pea.    

E fia iloa atoa e le pule le mea moni, ne’i tupu ni pefea i le kegi, a ua iai “sana fuafuaga fa’ata’oto” ua fai.

E le’i matua mamafa ia Kamal, na nofo lava fa’amatala sa’o ma fa’apea ai, o se fa’anunumi ua leva, ua tele tausaga ona te’a ‘ese ma lona olaga.

E sili la’ititi i le itula lea su’esu’ega na faia ma le fa’aeteete, ae tu’u loa e le “Tama-Matua”, le ta’ita’i o le kegi, le ali’i o Kamal e alu e fai sana fa’amalositino o le aoauli. 

A’o a’ai i le Fale’aiga o le KFC, na fai iai lana paga, e le talitonu le “Tama Matua” e sa’olele lana fa’amatalaga na fai. 

Na latou fa’alogo uma, o ia (Kamal) le tagata-‘autu o lo’o masalomia i le mata’upu lea. 

E toe fo’i atu la Kamal e fa’aauau le fa’atalanoaga ma le “Tama Matua”, ua va’aia le suiga o ona foliga, ua pei o se mamoe o le a sele-fulufulu.

O se la’au-pu’e-leo sa pu’eina fa’anana ai talanoaga nei, sa fa’ailoa ai i le vasega o fa’atonu o le fa’amasinoga, le saofa’i a Kamal i le nofoa, ua matua ‘ese mai le taimi o le taeao na matua sagisagi fiafia ma fa’amatala lona fiafia i le galuega o ia faia mo le kegi. 

I le isi lua itula atoa, sa ia fa’amatala ai i lona ta’ita’i, lona fasiotiga o lona to’alua ma lana tama-teine, ma tanumia o la tino i lalo o se ‘auala-laupapa i North Shore fa’apea le tia’ia o o la lavalava uma, e ta’i-afifi ma tufa solo i kalone lapisi i le taulaga. 

Le Vaega Mulimuli

O se lagona manaia tele, pei e tu’u-mamaina ai se ‘avega mamafa, pe a fa’amatala se tala fa’apea i se isi tagata. 

Peita’i, o lana fa’amatalaga o le vaega tonu na tanu ai tino-maliu ia, e le’i matua manino i le taimi muamua. E tele isi tala e mo’omia e leoleo. 

Nai aso mulimuli ane, sa feoa’i solo ai ma lana leoleo-nana, i le ‘Auala Tele Numera 1, ma toe manatua ai, le nofoaga tonu na tanu ai lona to’alua ma lona afafine, ina ua pasia Takapuna. 

Na aga’i iai le to’alua lea, i lalo o le ‘auala-laupapa (sima atoa ma pou-sima tetele). 

 “Se’i alū, ia e tu-sa’o lava i le mea e te manatu, o  le ogatotonu o le pu,” o le una’i lea a lana paga. Na fa’apea lava ona fai e si ali’i.

Na pu’e-nana atu fo’i e se isi leoleo-nana se ata o Kamal a’o tu i le ogatotonu o le pu (tu’ugamau). O le ata lea, le molimau a’utu na taua’aoina e leoleo i le taimi o le fa’amasinoga. 

Ina ua loka Kamal ma molia mulimuli ane i le fasioti-tagata fa’amoemoeina, e leai sona manatu, o lo’o tosina ma tata’i i lona i’uga.    

Na talosaga i leoleo pe mafai ona talanoa tasi i le leoleo-nana lea sa la galulue to’alua i masina e ono ua mavae ma tu’u uma iai lona fa’atuatuaga. 

E le’i aumaia iai se telefoni, ae nonofo Leoleo Manukau ma ‘ave iai se masini o lo’o pu’e ai le tautalaga a le leoleo-nana sa la to’alua, e ta’u sa’o iai, o ia o se leoleo mo’i. 

“Talofa Kamal, o (X) lea. E le o lo’u igoa moni (X). O a’u o se leoleo-nana  sa ta galulue fa’atasi i le tele o masina, ona o le leiloloa ai o Pakeeza ma Jojo.” 

O LE METOTIA FA’ALILOLILO A LEOLEO – “LE TAMA-MATUA”

• E fa’afeiloa’i ma fa’ailoa le tagata o masalomia i se leoleo-nana, ia masani ma ‘ave iai lona fa’atuatuaga.

• Ona vala’auina lea ia ‘auai i ni faiga fa’asolitulafono, fa’atasi ma le leoleo-nana.

• E fuafua ma le fa’aeteete, o lo’o faigaluega mo se fa’alapotopotoga solitulafono.

• E fa’amasani le o masalomia i isi fo’i leoleo-nana, e fa’afoliga o isi ia sui o le kegi e galulue fa’atasi, i le fa’atinoga o a latou fa’atinoga fa’asolitulafono.

• E iai se “Tama-Matua”, o le fa’auluuluga lea o le vaega, o lana matafaioi, o le fa’asufiina o le mea-moni mai tagata o masalomia i se solitulafono.

• O lea metotia e mafua mai Kanata, ma o lo’o fa’aaoga fo’i i Ausetalia.

• E tatau lava ona fa’amaonia ma ‘ave le fa’atagana aloa’ia i leoleo sinia i totonu o le Matagaluega a Leoleo ma e fa’atoa fa’aaoga lea metotia, o se “taumafaiga mulimuli” pe a ua siliga tali i seu taumafaiga uma sa faia, po ua leai fo’i se isi ‘auala o totoe. 

By Rob Kidd - The NZ Herald 24 June 2016, 12:00AM
Samoa Observer

Upgrade to Premium

Subscribe to
Samoa Observer Online

Enjoy unlimited access to all our articles on any device + free trial to e-Edition. You can cancel anytime.

>