Manatu O Le Fa’atonu - Malo lava Fiti

By Mata'afa Keni Lesa 13 August 2016, 12:00AM

Semanu e faato’ilaloina e se motu le konetineta atoa ananafi i le su’ega o le fusi o Taaloga Ta’ito’afitu  o le Olimepeka i Rio ae o le itu na manino mai sa matua tele le lagolagoina o Fiti-i le tele o tulaga maualuga eseese o lea taaloga.

Ma afai o le leo tetele o tapuaiga ma le maoa’e o sauniga faamanatu i totonu o Apia na soso’o ai ma lea manumalo uiga ese i le taaloga o le pine auro, o se mea lea e faatauaina, o le taimi lenei o le mitamita mo le lakapi a le Pasefika. 

O le matua mitamita lava e aunoa ma se tulaga masalomia- ona ua tatou fiafia uma lava e avea ma tagata Fiti ananafi. O le upu a le atunuu “Ua ta fia Falealili fua”na matua tatagi leo tele  mai i le taimi na faato’ilalo ai e alii a Ben Ryan o latou fili, 43-7, e ala i se faaaliga o tomai ma taleni e na o alii Fiti e mafai ona latou faaalia. 

O se tulaga maoa’e lea o le faapefea ona faapuupuu le faiga e fai ai le taaloga. O se faiga faa-maneta tau le faafiafiaina lea, e tafe sa’oloto, e faatulaga lelei ma mea e sili ona lelei tau le malosi i totonu o le lakapi e tatau ona faatauaina.  O le mea moni, o le manumalo o Fiti ua le gata ina faavaeina ai se tala faasolopito mo latou tagata pe a faapea o le latou pine auro muamua lea o le Olimepeka, i le avea ma tagata o atumotu o le Pasefika, o se manumalo lea mo i tatou uma lava. O se manumalo mo tagata matitiva ma ‘au e le lava tupe i totonu o le lalolagi o le lakapi. O se manumalo lea mo tagata faatauvaa o a latou olega e masani ona fulitua i ai pusi pepeti o le lakapi. 

O se taimi uiga ese lava lea. Ua le gata ina faato’ilalo e Fiti se ‘au e tasi, ae na latou soli pala Egelani, Uelese ma Sekotilani i se faiga uiga ese. O se matua sasa lea tau tulaga uma lava o le lakapi. Ao lumanai ai lea tulaga, na latou faato’ilaloina le Olopeleki silisili ese ma isi tagata uma lava sa fai ma faalavelave i lo latou ala. I tulaga masani, o le toatele lava o tagata o i nei atunuu semanu latou te lagolagoina le Olopeleki. Ae i tapenaga mo Rio, semanu o se mea matua valea lava mo se tasi ona tuu atu sana tupe i luga o le Olopeleki i le faafeagai ai ma Fiti. E leai se avanoa e tuuina atu ai e tagata Fiti e tuuina atu ai lea taaloga.

O le itu uiga ese, talu lava ona latou tuua Rio, o le suesuega mulimuli o le pogai o le maliu o le lakapi a Niu Sila ma lo latou lumana’i e manumalo ai i se auro-ua faaalia ai le anoano o faafitauli.  

O le tusitusi-lima i totonu o Niu Sila ua leva ona amata ma e ono mafai ona faauigaina o se suiga lea o le puipuiga mo se tasi o faia’oga tau lakapi e sili ona faaaloalogia i le lalolagi, o Sir Gordon Tietjens.  O le itu e faanoanoa ai, sa tanu i le totogalemu o le ita ma le le fiafia se mea moni faigofie e faapea ua faia’ina Niu Sila i se ‘au lelei. E tupu ma o le soifuaga lena. Faafeagaima lea mea. Ua outou silasila la, ua loa ona faatulaga e Fiti le saoasaoa mo nai tausaga ua mavae-ma ona o faiga faatulaga mo le aoaoina a Ben Ryan, e tatau ona faailoa atu e faapea e leai se isi lava ‘au e ono maua sona avanoa. 

O le mataupu autu lea e tau faailoa atu e faapea ua talafeagai ai le avea o Fiti ma siamupini o le Olimepeka. E tatau ona faapaleina i latou  i luga o le fola aupito i tele i totonu o le lalolagi o taaloga-ia sili atu ona lapo’a i lo le Ipu o le Lakapi a le Lalolagi. 

Ma o le tulaga tonu lava lena e faasino i ai. Mo i tatou i Samoa nei, e le afaina aua o Fiti i nisi taimi o tatou fili i luga o le malae lakapi ma i totonu o le malae tau upufai. O le mea ua latou ‘ausia e tatau ona tuuina atu i ai le tatou lagolago ma o le asŏ-e tatau ona tatou fiafia ma momoli atu le faamalo i lo tatou aiga faa-Pasefika. I le taimi nei la-ana mafai ona faaauau atu se aso malolo o le atunuu i atunuu uma o le Pasefika ina mafai ai ona tatou faaauau pea le faamanatuina o lea tulaga.Ae peitai-o lea tulaga e ono mafai ona avea ma una’iga mo e pulea le tatou lakapi ina ia amata fuafuaga ma fai suiga e tatau ona fai ina ia tatou ausia ai foi tulaga maualuga ua ausia e le lakapi a Fiti. O loo i ai lesona mo tagata uma lava iinei. O loo i ai lesona mai le tulaga le manuia o Niu Sila.  

O loo i ai lesona mai le manumalo o Fiti. O loo i ai foi lesona mai lo tatou lava le mafai ona ausia le Olimepeka. . Ae o le taimi nei e le o le taimi lea e tautala ai e uiga i mea ua le mafai ona ‘ausia.

O se taimi lea e fiafia ai faatasi ma i latou o loo fiafia. O se taimi e tilotilo ai ia Fiti ma ia unaia e a latou mea ua ‘ausia. Ma o le taimi tonu lea e faailoa atu ai e faapea o le Atua-lea ua leva ona viia e le ‘au a Fiti mo se taimi umi e o’o lava i le taimi na latou manumalo ai ananafi-e matua faamaoni i le fesoasoani ia i latou o e na tuuina atu lea galuega fita ma le latou vaega. Malo lava Fiti, vinaka vaka levu! 

By Mata'afa Keni Lesa 13 August 2016, 12:00AM
Samoa Observer

Upgrade to Premium

Subscribe to
Samoa Observer Online

Enjoy unlimited access to all our articles on any device + free trial to e-Edition. You can cancel anytime.

>